top of page
Search
  • Writer's picturekkarantemiris2

Ο Φρόυντ και η…. κοκαΐνη (γράψε λάθος: νικοτίνη)

Updated: Aug 20, 2023





Μεταφερόμαστε νοερά στο 1883. Η κοκαΐνη είχε πρόσφατα απομονωθεί και εξετάζονταν οι πιθανές θεραπευτικές της χρήσεις. Στον βαυαρικό στρατό, θα συναντήσουμε ένα στρατιωτικό γιατρό που είχε την έμπνευση να συνταγογραφήσει την κοκαΐνη σε στρατιώτες. Το σκεπτικό του (δεν ήταν προσχηματικό) ήταν να βοηθήσει τους στρατιώτες να αντιμετωπίσoυν τις απαιτήσεις των στρατιωτικών ελιγμών.

Η είδηση έφτασε και στα αυτιά του Φρόυντ. Δεν δίστασε να προμηθευτεί μια ποσότητα του “φαρμάκου” για προσωπικό “πειραματισμό”.

Άρχισαν οι “πειραματισμοί”. Και συνεχίστηκαν με “πειραματόζωο” τον ίδιο τον εαυτό του. Και δεν έφτανε μόνο το γεγονός ότι ο ίδιος συνέχιζε απρόσκοπτα την χρήση κοκαΐνης. Ο Φρόυντ πρότεινε (!) ανεπιφύλακτα την κοκαΐνη στους φίλους και τους συνεργάτες του. Τους προέτρεπε για προσωπική χρήση. Και τους παρότρυνε να την δοκιμάσουν και για χρήση στους ασθενείς τους. Έφτασε στο σημείο να προμηθεύσει μια ποσότητα ακόμη και στην αρραβωνιαστικιά του. Χαριτολογώντας και κρίνοντας με τα σημερινά δεδομένα, ο Φρόυντ θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστεί ως μια δημόσια απειλή!

Ηταν τόση η θετική προδιάθεση του για το καινοφανές “φάρμακο” που αφοσιώθηκε και στην συγγραφή δοκιμίου αφιερωμένο σε αυτό (Το διάσημο δοκίμιο του Φρόυντ «Song of Praise» διαπραγματευόταν την χρήση κοκαΐνης και είδε το φως της δημοσιότητας τον Ιούλιο του 1884). Ο Φρόυντ έγραψε διθυραμβικά σχόλια για τις δικές του προσωπικές εμπειρίες με κοκαΐνη. Αναπόφευκτα, η μελέτη δημιούργησε ένα κύμα ενδιαφέροντος για το ναρκωτικό.

Αλλά μέσα σε λιγότερο από χρόνο, ανέκυψε μια κριτική αντίδραση στην πρόωρη υπεράσπιση του φαρμάκου από τον Φρόυντ. Άρχισαν να συσσωρεύονται ενδείξεις ότι η κοκαΐνη ήταν εξαιρετικά εθιστική και (σε υψηλές δόσεις) προήγαγε μια κατάσταση που προσομοίαζε ψυχοπάθεια.

Ο Φρόυντ συνέχισε να εξυμνεί τις “ευεργετικές” επιδράσεις της κοκαΐνης για μερικά ακόμα χρόνια (μέχρι το καλοκαίρι του 1887). Παραδόξως (;) αμέσως μετά σταμάτησε ξαφνικά κάθε αναφορά στην χρήση κοκαΐνης. Διέκοψε την χρήση της σε προσωπικό επίπεδο και δεν την ξανααξιοποίησε σαν θεραπευτικό εργαλείο σε επαγγελματικό επίπεδο. Είμαστε σε θέση να εξακριβώσουμε ότι ο ίδιος δεν παρουσίασε καμιά ιδιαίτερη δυσκολία στην προσπάθεια διακοπής της χρήσης (ακόμα και εάν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι η χρήση κοκαΐνης δεν ήταν απλά περιστασιακή και έκανε χρήση κοκαΐνης για τουλάχιστον 3 χρόνια).

Περίπου 7 χρόνια αργότερα, (το 1894, όταν ο Φρόυντ ήταν 38 ετών) άρχισε να εμφανίζει συμπτώματα καρδιακής αρρυθμίας. Ο προσωπικός του γιατρός (και ταυτόχρονα στενός του φίλος) υπέδειξε σαν αιτία το κάπνισμα και τον προέτρεψε να το διακόψει. Παρενθετικά, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Φρόυντ ήταν θεριακλής! Κάπνιζε πούρα. Όχι ένα και δυο. Κάπνιζε συστηματικά περίπου 20 την ημέρα.

Ο Φρόυντ αρχικά συμμορφώθηκε με τις παραινέσεις του γιατρού και σταμάτησε το κάπνισμα. Αλλά 7 εβδομάδες αργότερα υποτροπίασε πάλι (και το ξανάρχισε). Σε άλλη περίπτωση, ο Φρόυντ κατάφερε να μείνει μακριά από την αγαπημένη του συνήθεια για 14 ολόκληρους μήνες. Τόσο άντεξε! Σε ηλικία 58 ετών συνέχιζε απτόητος να καταναλώνει αθροιστικά περίπου 20 πούρα σε ημερήσια βάση. Και ακόμα πάλευε ενάντια στον εθισμό του. Όπως εύστοχα είχε παρατηρήσει και ο Μαρκ Τουέιν: “η διακοπή του καπνίσματος είναι εύκολη υπόθεση. Το έχω κάνει χιλιάδες φορές”. Ο Φρόυντ εκμυστηρεύτηκε σε φίλους ότι το κάπνισμα είχε αρνητική επίπτωση στην λειτουργία της καρδιά του και παραδέχτηκε ότι του δημιουργούσε αντικειμενικές δυσκολίες στην αποδοτικότητα στην δουλειά του. . . Όμως; Συνέχιζε απτόητος να καπνίζει….

ο Φρόυντ σε ηλικία 67 ετών (1923) ανέπτυξε πληγές στο εσωτερικό της στοματικής κοιλότητας. Η διάγνωση ήταν καρκίνος. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στο στόμα. Στο διάστημα της ανάρρωσης (μετά την επέμβαση) παραδέχτηκε σε αλληλογραφία με έναν φίλο του ότι θεωρούσε σαν αιτία του καρκίνου του το κάπνισμα. . . όμως συνέχιζε απτόητος να καπνίζει….

Ας παραβλέψουμε προσωρινά τον καρκίνο. Ο Φρόυντ άρχισε να βιώνει σοβαρούς πόνους στην καρδιά (στηθάγχη) κάθε φορά που κάπνιζε. . . Όμως, ακόμη συνέχιζε απτόητος να καπνίζει….

Για πολλοστή φορά, ο Φρόυντ επιχείρησε διακοπή του καπνίσματος στα 73 του χρόνια. Όχι βέβαια πρωτού νοσηλευτεί για την καρδιακή του πάθηση. Είχε σχετικά άμεση ανάρρωση. Αυτή την φορά ήταν μια επιτυχημένη προσπάθεια διακοπής καπνίσματος! Για 23 ημέρες. Στην συνέχεια (αν δεν το έχετε ήδη εικάσει), άρχισε να καπνίζει ξανά…..

Το 1936, ο Φρόυντ βρίσκεται ήδη στην προχωρημένη ηλικία των 79 ετών. Βίωνε πλέον αρκετά καρδιακά προβλήματα. Ας μην συνυπολογίσουμε ότι είχε κάνει και 33 επεμβάσεις για να αντιμετωπίσει τον δικό του επανεμφανιζόμενο καρκίνο του στόματος. Έχουμε φτάσει στο σημείο όπου το σαγόνι του είχε αφαιρεθεί πλήρως και αντικαταστάθηκε από τεχνητό. Πονούσε αφόρητα. Πονούσε αδιάκοπα. Κατάφερνε να καταπιεί, να μασήσει ή/και να μιλήσει; Mόνο με περισσή δυσκολία. . . Το έχετε μαντέψει ήδη! Όμως, συνέχιζε απτόητος να καπνίζει…..

Για την ιστορία, ο Φρόυντ κατέληξε από καρκίνο το 1939…..

Φυσικά, εάν κάποιος ενδιαφέρεται να αντλήσει πληροφορίες μπορεί να ανατρέξει και στην πιο εξειδικευμένη επιστημονική βιβλιογραφία (Pinel, J. P., & Barnes, S. (2017). Biopsychology. Pearson.)


ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όπως είναι φανερό, το κείμενο δημιουργήθηκε με τεχνολογία Α.Φ.Η. (Ανθρώπινη Φυσική Ηλιθιότητα). Η εικόνα δημιουργήθηκε χρησιμοποιώντας το Image Creator από το Microsoft Bing που υποστηρίζεται από την DALL·E.

4 views0 comments

Comments


bottom of page